Inleidende aanvulling op dit bericht:
Op de dag dat deze webpublicatie is gepubliceerd vond ook de publicatie/presentatie van een belangrijk rapport plaats Gematigde Groei van de Staatscommissie Demografie. Volgens de staatscommissie is gematigde groei het beste voor behoud brede welvaart. Dat zal ook grote gevolgen hebben voor bijvoorbeeld de zorgsector en het beleid dat wordt aangekondigd in de aangehaalde akkoorden. De commissie concludeert dat het vormgeven van een gematigde bevolkingsgroei in 2050 essentieel is voor de brede welvaart in ons land. 
Om voor iedereen in Nederland wonen, ZORG en onderwijs toegankelijk te houden en leefbaarheid te bevorderen, is een kwalitatief hoogwaardige economie nodig. In samenhang daarmee zijn politieke keuzes nodig over de gewenste omvang en vormen van migratie (citaat). zie informatie op de website www.staatscommissie2050.nl Dat het onderwerp preventie in de belangstelling staat is evident. Een dag later op 17 januari 2024 maakte het RIVM bekend dat een evaluatie had uitgewezen dat het Nationaal Preventieakkoord op roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik onvoldoende werkt zie Impact Nationaal Preventieakkoord op roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik nog onvoldoende | RIVM
Twee beleidsakkoorden van de Rijksoverheid zullen de komende jaren grote invloed hebben op de kwaliteit van de zorg, namelijk het Nationaal Preventieakkoord en het Integraal Zorgakkoord (IZA). Het Preventieakkoord werd november 2018, dus voor de Coronacrisis gepubliceerd. Het richt zich op het terugdringen van roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik. Ter uitvoering van het akkoord stuurde staatssecretaris van Ooijen op 24 maart 2022 de Preventiebrief voor een te houden Leefstijldebat naar de Tweede Kamer. Gezondheid en zorg zijn voor veel Nederlanders bepalende factoren voor hun levensvreugde, daarom zijn de akkoorden zo belangrijk. Het lukt velen maar niet om gezond te leven. De Coronapandemie heeft ons extra met de neus op de feiten gedrukt. ‘Van de mensen die ernstig ziek worden van het virus heeft een significante meerderheid een slecht gezondheid’ (citaat). Van Ooijen schetst de problematiek in de zes pagina’s tellende Preventiebrief en voegt eraan toe: ‘Ik zal me volop inzetten voor een gezond, fit en veerkrachtig Nederland. Dat is de opgave waar we als samenleving voor staan. Een opgave die moet uitmonden in een veerkrachtige jeugd, een gezonde beroepsbevolking en vitale ouderen, en in minder gezondheidsachterstanden. Dat vraagt om een sterk en kabinetsbreed preventiebeleid en een brede aanpak, met stimulering van een gezonde leefstijl (citaat) pdf (overheid.nl). Dat is nogal wat. Wie als bewuste consument regelmatig een supermarkt bezoekt en de lange stellingen ongezonde producten ziet, zal moeten constateren dat we als samenleving voor een immense uitdaging staan. Er is werk aan de winkel. Ik kan mij vinden in de koers van het overheidsbeleid. Dat neemt niet weg dat ik op basis van ervaring als opsporings- en voorlichtingsambtenaar alsmede van onderzoek weet, dat een gedragswijziging van grote groepen mensen een uiterst moeizaam proces is. Als uitvloeisel van het aangekondigde beleid, zal nog dit jaar het aantal verkooppunten voor tabakswaren drastisch worden teruggedrongen. Supermarktondernemers klagen nu al dat een deel van de rookverslaafden zal uitwijken naar het buitenland voor hun rookwaren en vrezen omzetverlies (?).
HET INTEGRAAL ZORGAKKOORD (IZA)
Op 16 september 2022 maakte de Rijksoverheid bekend dat er een akkoord was gesloten met een groot aantal partijen in de zorgsector. Volgens het nieuwsbericht was het voor het eerst dat zoveel partijen over de hele breedte van de zorg, samen afspraken maken over de koers voor de komende jaren. Met het IZA is een belangrijke stap gezet om de grote uitdagingen waar de zorg voor staat het hoofd te bieden. In het IZA wordt onder meer afgesproken dat partijen intensiever met elkaar moeten samenwerken, de eerstelijnszorg versterkt moet worden en er meer wordt ingezet op preventie. Er is dus een overlap tussen de aangehaalde akkoorden. Ook moet het voor zorgverleners aantrekkelijk zijn en blijven om in de zorg te werken. Uiteraard spelen economische argumenten ook een rol, want bij ongewijzigd beleid dreigen de zorgkosten op termijn uit de hand te lopen. In een stagnerende economie met opdrogende aardgasbaten, verduurzaming/transitie en een vergrijzende bevolking in combinatie met een snel groeiende behoefte aan geld bij een aantal kerndepartementen zoals Defensie, Onderwijs, en Volkshuisvesting zijn de uitdagingen immens. Dit jaar moet al meer duidelijkheid verschaffen over de contouren van een beleidsimplementatie rond het Preventieakkoord en het IZA. Het nog te vormen kabinet staat voor een loodzware en weinig benijdenswaardige opdracht.
HOE BEPERK JE SCHERMTIJD?
Door goede en gerichte communicatie kunnen gedragsveranderingen worden verwezenlijkt. Vooral in het verkeer zijn daar goede voorbeelden van zoals de voorlichtings- en beïnvloedingscampagne ‘Bob jij of Bob ik’ over de risico’s van alcoholgebruik in het verkeer. In combinatie met wetgeving kan dat goede resultaten opleveren. In andere situaties is dat veel complexer en ik geef daar enige recente voorbeelden van. Op 6 januari 2024 meldde het RTL Nieuws dat steeds meer jonge kinderen oogproblemen ontwikkelen. Jeugdartsen en orthoptisten slaan alarm vanwege de ernst en omvang van de klachten, waardoor het ook steeds langer duurt voordat ze in het ziekenhuis aan de beurt zijn. Een tienjarig meisje is een van degenen die oogproblemen heeft. Onderzoek naar aanleiding van klachten als hoofdpijn, wees uit dat zij zo’n beetje dag en nacht bezig was op haar telefoon en tablet. Ermee geconfronteerd zegt haar moeder ‘ik wist niet dat veel schermtijd zo slecht was voor je ogen’. Als we dat eerder hadden geweten, dan hadden we er meer op gelet’. (citaat). Haar dochter ziet nog voor 30 procent en de aandoening die ongeneeslijk is kan grote gevolgen hebben voor haar toekomst. SCHERMTIJD en het advies ’20 minuten dichtbij kijken afwisselen met 20 minuten kijken op afstand’ zijn nu onderwerpen van permanente aandacht in het gezin. Een peiling onder orthoptisten (zij zijn verantwoordelijk voor een deel van de oogheelkunde zoals de oogstand) leert dat driekwart van hen zich zorgen maakt over de groei van de wachtlijsten. (Bron: Nederlandse Vereniging van Orthoptisten). Een ander voorbeeld is de uitkomst van een langlopend Brits wetenschappelijk onderzoek, dat uitwijst dat er bewijs gevonden is voor de link tussen luchtvervuiling en een verhoogd risico op dementie, beroertes en andere neurologische aandoeningen. De nieuwe uitkomsten van het Britse onderzoek UK Biobank, waaraan 413.372 deelnemers meededen in de periode 2010 en 2020, werden gepubliceerd in het gezaghebbende medisch tijdschrift The Lancet. Meerdere factoren als gezondheid en levensstijl werden voor het onderzoek bijgehouden. Bron: De Telegraaf, 12 januari 2024 ’ Onderzoek: verhoogd risico op beroertes en dementie door slechte luchtkwaliteit’ door Kiran Renfurm. In de aangehaalde voorbeelden is het een zware opgave om gedragsverandering te bewerkstellingen. Een kwestie van de lange adem. Ondanks de dominantie van digitalisering izijn preventie en gedragsverandering wel mogelijk door toezicht, goede voorlichting en communicatie en in de opvoeding. Anders ligt dat bij de ernstige gevolgen van luchtverontreiniging die in het Britse onderzoek naar voren kwamen. Je zult maar bij een drukke luchthaven of fabriek met hoge schadelijke emissies wonen of ondanks verleende omgevingsvergunningen te maken krijgen met luchtverontreiniging in de directe omgeving. Dan is er niet altijd de mogelijkheid voor preventie of stoppen van de luchtverontreiniging, bijvoorbeeld bij een waarschuwingsalert van het RIVM. Uiteraard houd ik de lezers regelmatig op de hoogte van de ontwikkelingen op het gebied van zorg, gezondheid en preventie.
In een volgende publicatie zal ik aandacht besteden aan een persoonlijke ervaring. In 2002 werd ik geconfronteerd met chronisch boezemfibrilleren en een verminderde hartpompkracht van 45. Door verbetering van leefstijl, zoals goede voeding en voldoende beweging alsmede stressreductie, slaagde ik er met hulp van een betrokken cardioloog in de pompkracht te verbeteren (nu 55). Er blijkt dus veel mogelijk te zijn als de nood aan de man komt.