De digitalisering van het betaalverkeer voltrekt zich in een hoog tempo. Velen zijn er euforisch over en willen af van contant betalen. 
Anderen met name kwetsbare groepen in de samenleving, ondervinden er in de praktijk problemen mee. Ook praktische argumenten spelen mee, bijvoorbeeld de chaos die kan ontstaan bij stroomstoringen of cybercrime. In de meeste supermarkten wordt het gebruik van scankassa’s gestimuleerd en het aantal kassa’s waar ook contant wordt afgerekend verminderd, wat gebruik moet ontmoedigen. Bij gebruik van scankassa’s moet je als klant eerst akkoord gaan met de voorwaarden of huisregels, waarin is opgenomen dat bij niet gescande boodschappen aangifte wegens diefstal kan worden gedaan. Klanten worden in diverse supermarkten tevens gewaarschuwd dat bij diefstal, naast een aangifte, ook door het eisen van een boete wordt afgerekend met windeldieven. Grote vraag is wat diefstal is in juridische zin? Laat ik voorop stellen dat winkeldiefstal moet worden aangepakt. Maar wat als er sprake is van een fout, slordigheid of niet goed functionerende scanapparatuur?
Diefstal is onder artikel 310 opgenomen in het Wetboek van Strafrecht en luidt als volgt:
Hij die enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort wegneemt, met het oogmerk om het zich wederrechtelijk toe te eigenen, wordt, als schuldig aan diefstal, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vierde categorie.
De onderstreepte delen zijn de elementen van het strafbare feit diefstal en dienen tot uitdrukking te komen in een aangifte dan wel proces-verbaal van de politie voor beoordeling door het Openbaar Ministerie dat beslist over sepot dan wel vervolging van een verdachte. Ook de rechter zal tijdens een zitting toetsen op de elementen van het strafbare feit. Er mag geen element ontbreken. Als bijvoorbeeld de opzet om te stelen (oogmerk) ontbreekt is het geen diefstal. Logisch dat een politieagent of opsporingsambtenaar zal trachten de bewijslast rond te krijgen. De verklaring die een verdachte aflegt is daarbij van groot belang en dat wordt onderschat. Een verklaring moet volgens de wet in vrijheid worden afgelegd. Heb je opzettelijk iets gestolen of was dat niet het geval? Dat geldt ook voor gebruik van de scanner op grond van huisregels of voorwaarden voor gebruik. Er wordt toegegeven dat de zelfscan niet altijd foutloos werkt, bijvoorbeeld door storingen aan de handterminal. Dat behoort te worden gemeld door de klant. Bij vermoeden van misbruik kan aangifte worden gedaan van diefstal en kunnen maatregelen plaats vinden zoals een geldboete, tijdelijke ontzegging van de winkel en bij recidive nog strengere sancties.
Consumentenmisleiding
Toch doet zich een merkwaardige tegenstelling voor, met name in veel supermarkten. Van diefstal is geen sprake bij de ondernemer die verantwoordelijk is voor fouten in het computersysteem, waardoor de klant teveel wordt berekend. Op 25 april 2023 stelde de Consumentenbond na onderzoek vast dat supermarkten nog steeds fouten maken in kassabonnen. Drie supermarkten worden bij naam vermeld. Supermarkten aansprakelijk voor foute kassabonnen | Consumentenbond De bond wil de ondernemers nu aansprakelijk stellen daarvoor en dat lijkt mij volkomen terecht. Ik begrijp tegelijk dat dit een administratieve rompslomp oproept en bij strafbaarstelling een stroom aan aangiftes. Daar staat tegenover dat de ondernemers dit ook wel zelf ten dele oproepen door het assertief met posters wijzen op hun repressieve mogelijkheden als er sprake is van winkeldiefstal.
Tien jaar geleden in augustus 2013 zond ik een petitie (verzoek) aan de Tweede Kamer om onderzoek te doen naar een eventuele strafbaarstelling van consumentenmisleiding door de detailhandel/supermarktbranche. Ik schreef tevens een brief aan een supermarktketen met bewijs van gemaakte fouten. Het is er helaas nooit van gekomen. 2e Kamer petitie Consumentenmisleiding _20230511_0001 Nu er een sterke toename is van armoede en schuldsaneringen hoop ik dat het de Consumentenbond lukt dit te verwezenlijken.
Er is veel watervervuiling. Jaarlijks komt er via urine en ontlasting 190.000 kilo medicijnen in het oppervlaktewater. De website Overheid.nl meldt dat als gevolg daarvan pijnstillers het weefsel van vissen beschadigen; anticonceptiemiddelen zorgen voor geslachtsverandering bij vissen; en antipsychotica het gedrag 
Zonder twijfel goedbedoeld, want de koningin ziet daarin mogelijkheden voor minder draagkrachtigen om toegang te krijgen tot financiële diensten. Critici zijn daarentegen van mening dat de nadelen van te ver doorgevoerde digitalisering worden onderbelicht. Bron: Algemeen Dagblad voorpagina, 13 april 2023. Veel burgers hechten nog aan contant geld. Foto: Jaap Spaans
2023 is uitgeroepen tot het Jaar van Van Gogh. Hij verbleef enkele weken in Hoogeveen en trok vervolgens naar Nieuw- Amsterdam/Veenoord. Hij was nog nooit in Drenthe geweest en kon alleen maar fantaseren over wat hij zou aantreffen. Zijn belangstelling ging vooral uit naar de veendorpen in Zuidoost Drenthe, het nog woeste landschap en de armoede onder veel landbouwarbeiders. Dagelijks wandelde hij vanuit zijn tijdelijke adres naar de plaatsen en onderwerpen die hij wilde schilderen, zoals begraafplaatsen. Het is de eerste tentoonstelling over zijn Drentse periode. In het museum bevindt zich het schilderij De Turfschuit uit 1883. Op verschillende plekken in de provincie worden activiteiten en routes georganiseerd. Bijzonder is de tentoonstelling ‘Op reis met Vincent’, die vanaf september 2023 zal worden gehouden in het Drents Museum. Velen in het hele land kijken ernaar uit en ondergetekende in het bijzonder. Het is een welkome maar vooral leerzame culturele afwisseling, na jaren van Corona en politieke hoofdpijndossiers die de samenleving domineren. Zijn leven en de prachtige schilderijen die hij schilderde zullen volop in de belangstelling staan. Ik kijk er dan ook reikhalzend naar uit en velen met mij 
Hun kinderen Vincent, Anna, Theo, Lies, Wil en Cor worden allemaal in Zundert geboren. Na Zundert woont het gezin in Helvoirt, Etten en tenslotte in Nuenen. Vader Theodorus is lichamelijk niet heel sterk (vaak verkouden) en bovendien snel bezorgd als hij de onderlinge samenhang in zijn gezin in gevaar ziet komen. Zorgen heeft hij vooral over Vincent. Van diens latere roem heeft hij nooit kennis kunnen nemen. Aan zijn broer Theo schreef Van Gogh in juli 1882 “Pa en Moe zijn niet de menschen die mij begrijpen – noch in mijn fouten noch van een beteren kant – zij kunnen zich niet in mij indenken – met hun redeneeren leidt tot niets dan tot twist citaat.” 
Nieuw is dat de onderzoekers concluderen dat Vincent van Gogh, nadat hij zijn eigen linkeroor had afgesneden, waarschijnlijk tweemaal een alcoholonttrekkingsdelier heeft doorgemaakt. 
Het onderzoek, gecoördineerd door emeritus hoogleraar psychiatrie Willem Nolen van het UMCG, is gepubliceerd in het International Journal of Bipolar Disorders. Postuum een psychiatrische diagnose. Bij Van Gogh zou sprake zijn geweest van een combinatie van meerdere psychiatrische stoornissen, oftewel comorbiditeit. Geen enkele van deze stoornissen kan echter met absolute zekerheid gesteld worden. Wel worden diverse vaak geopperde theorieën als waarschijnlijk bevestigd. Vanaf jongvolwassenheid vermeldde hij in zijn brieven diverse symptomen passend bij een – waarschijnlijk bipolaire – stemmingsstoornis in combinatie met een – waarschijnlijk borderline – persoonlijkheidsstoornis. Dit verergerde door een alcoholverslaving in combinatie met ondervoeding. Dit leidde vervolgens, in combinatie met oplopende psychosociale spanningen (onder andere een conflict met zijn vriend en collega Paul Gauguin) tot een crisis, waarin hij op 23 december 1888 zijn oor afsneed. Een nieuwe theorie van de onderzoekers is dat Van Gogh daarna tweemaal een kortdurende psychose doormaakte, waarschijnlijk alcoholonttrekkingsdelieren omdat hij als gevolg van de ziekenhuisopname na het oorincident plotseling moest stoppen met het drinken van alcohol. Hierna verergerde zijn toestand verder en maakte hij enkele ernstige depressieve episodes door, waarvan tenminste één met psychotische kenmerken. Uiteindelijk lukte het hem niet meer blijvend te herstellen, wat waarschijnlijk leidde tot zijn zelfmoord in juli 1890 
In de 150 jaren heeft de HAL letterlijk en figuurlijk stormen doorstaan en twee wereldoorlogen overleefd.
De prijs was echter hoog. Alleen al tijdens de Tweede Wereldoorlog verloor de onderneming door oorlogsgeweld elf schepen en 264 werknemers, 10 procent van het totale personeelsbestand. Tijdens de Wederopbouw van Europa nam de emigratie naar andere werelddelen toe. De schade die aangericht was aan Rotterdam door de oorlog werd hersteld. De luchtvaart werd een grote concurrent en ook door de groeiende welvaart in Europa en terugloop van emigratie moesten de bakens worden verzet. In hoog tempo werd overgestapt naar de markt voor vakantiecruises in het wat luxere segment van die markt. Dat is een schot in de roos gebleken. Op 18 april wordt het jubileum gevierd met een ceremonie bij het voormalige hoofdkantoor in Rotterdam, het huidige Hotel New York.
Het was een van de laatste overtochten voor emigranten per boot. 
Vliegtuigen namen het vervoer over. Ik heb goede herinneringen aan de tien dagen op het schip van de HAL. Ik groeide aan het begin van de Wederopbouw op in een eenvoudig gezin en voelde de luxe op het schip als een weldaad. Bij het ingaan van de Sint Lawrence riep de kapitein om dat er walvissen zwommen aan stuurboord. Een indrukwekkend moment dat ik nooit meer zal vergeten.
Nu de dominantie van digitalisering het afgelopen decennium zo sterk is toegenomen, komen echter ook de zwaarwegende nadelen en zelfs excessen sterker naar voren rond cyberbeveiliging en op sociaal gebied. Cybercriminaliteit floreert als nooit te voren en dreigt de samenleving te ontwrichten en ondermijnen. Cyberwar wordt steeds belangrijker als instrument bij zowel klassieke als hybride oorlogsvoering. De ongeveer twee miljoen Nederlandse medeburgers die het tempo van digitalisering niet kunnen bijhouden, worden voor hun cyberveiligheid en maatschappelijke participatie steeds afhankelijker van derden zoals familie, mantelzorgers en zorgverleners. De grote banken hebben de afgelopen periode hun filialen in het centrum van Hoogeveen gesloten. Parkeerautomaten ‘slikken’ geen muntgeld meer.
Wat mij in het Westland fascineerde was het indrukwekkende arbeidsethos van de tuinders en het personeel en de bedrijven die op de achtergrond een belangrijke rol speelden zoals kassenbouwers, gewasveredelingsbedrijven, transporteurs en de duurzaamheidssector. In een wat sombere publicatie in een dagblad wordt beschreven hoe de kosten in de sector vertienvoudigd zijn. Niet alleen de energiekosten rijzen de pan uit, ook de kosten voor producten waarbij energie indirect een kostenpost is zoals potgrond, potjes en transport. Een vertegenwoordiger van bloemenveiling Flora Holland bevestigt in een publicatie, dat de sierteelt het zwaar heeft. Ruim zevenhonderd bedrijven die lid zijn van ondernemersorganisatie Glastuinbouw Nederland stuurden een mail aan minister Jetten voor Klimaat & Energie. Daarin werden de grote zorgen geuit over het voortbestaan van hun teeltbedrijf als gevolg van de extreem hoge energieprijzen. 
Wanneer je als politieagent moest handhaven kon de bevolking assertief zijn, maar als je hen redelijk en duidelijk aansprak werd dat geaccepteerd. Soms moest je daarbij laveren tussen handhaven naar de letter of de geest van de wet. Dat kon binnen het korps wel tot discussie leiden. In het Westland maakte ik de komst van de eerste golf arbeidsmigranten mee, vaak afkomstig uit Marokko. Een deel van hen had een werkvergunning, anderen werkten illegaal in de kassen waar ze vaak ook werden gehuisvest. Zij deden het werk dat veel Nederlanders niet wilden doen. Veel zware arbeid is inmiddels overgenomen door innovatieve technologie en digitalisering. Het werk in de kassen was in die tijd zwaar. Ik weet dat uit ervaring, omdat ik in mijn schooltijd tijdens de zomervakanties een paar weken wat geld verdiende in de glastuinbouw door komkommers te plukken of tomaten te ‘dieven’ (scheuten weghalen om wildgroei te voorkomen). Bedrijven en werknemers in de glastuinbouw leverden een grote bijdrage aan de Wederopbouw van ons land en de groei van de welvaart.
Het project bestaat 20 jaar en dat wordt in september dit jaar gevierd. De kinderen worden gevolgd vanaf de vroege zwangerschap tot de jongvolwassenheid. Volgens de onderzoekers wordt het steeds duidelijker dat de eerste weken in de baarmoeder cruciaal zijn voor de latere gezondheid van een kind. Om daar inzicht in te krijgen heeft het project inmiddels een vervolg gekregen in GENERATION R NEXT, waarbij de groei en ontwikkeling van de nieuwe generatie Rotterdamse kinderen wordt onderzocht. Generation R Next begint dus bij toekomstige ouders, het liefst al voor de zwangerschap. De kinderen worden in de baarmoeder en na de geboorte gevolgd om zo inzicht te krijgen in de vraag waarom zwangerschappen verschillend verlopen, en waarom het ene kind zich anders ontwikkelt dan het andere. Het breed opgezette langdurige onderzoeksproject is naar mijn inschatting representatief voor de situatie in heel Nederland en veel andere landen.
In 1972 verscheen het ‘Rapport van de Club van Rome de grenzen aan de groei’. Hoofdstuk 3 gaat over ‘De groei in het wereldsysteem’ waarbij de samenhang tussen de vijf basisvariabelen bevolking, kapitaal, voedsel, natuurlijke hulpbronnen en vervuiling centraal staat. Uitgerekend deze maand maakte de Verenigde Naties bekend dat de wereldbevolking eind dit jaar 8 miljard mensen telt. In 1972 was dat 3.780 miljoen. Een verdubbeling in 50 jaar. Ruim 800 miljoen mensen leven in armoede. 
Belangrijke conclusie vond ik: ‘De groei van de zorg(vraag) is op termijn onhoudbaar. We gebruiken met zijn allen steeds meer en steeds duurdere zorg, waardoor de grenzen van de financiële, personele en de maatschappelijke houdbaarheid in zicht komen’(citaat pg. 9 samenvatting). De conclusies sluiten aan bij die welke al jaren staan vermeld in de Volksgezondheid Toekomst Verkenningen (VTV). Ik heb daarover regelmatig gepubliceerd op deze website. Als je huidige trends en cijfers in de zorg extrapoleert, lijdt het geen twijfel dat zorgconsumenten de komende decennia te maken krijgen met grote veranderingen. Naast factoren als vergrijzing, personeelstekorten, de snel toenemende zorgkosten zullen er in veel zorgsectoren andere prioriteiten moeten worden gesteld. Dat zal niet meevallen. Om als zorgvrager en zorgaanbieder niet te worden overrompeld, is het goed de informatie van de WRR goed te lezen. Het informatieve filmpje op de website van de WRR geeft in 3 minuten een beeld van de grote lijnen 
In een aantal publicaties beperk ik mij tot interpersoonlijke communicatie in bijzondere situaties. Bijvoorbeeld de communicatie tussen arts en patiënt, binnen kwetsbare groepen of als communicatie wordt beïnvloed door een groepsdynamiek in combinatie met ontremming door alcohol of drugs. Ook vooroordelen, tunnelvisies, krachtige emoties en selectieve waarnemingen kunnen funest zijn voor de kwaliteit van de communicatie. Dat geldt zeker voor verhoren van verdachten, getuigen en burgers die aangifte doen binnen de strafrechtketen. Daarover gaat deze publicatie. In zo’n traject kunnen immers grote persoonlijke en maatschappelijke belangen in het geding zijn en mensen kunnen door miscommunicatie en onjuiste verklaringen worden beschadigd. Ik was ruim 25 jaar werkzaam als politie agent en later als opsporingsambtenaar bij een departementale inspectiedienst. Voor deze laatste dienst was ik projectleider van een communicatieproject en heb ervaren dat communicatie cruciaal is binnen een organisatiecultuur. Ik volg de ontwikkelingen rond de rechtshandhaving in ons land nog regelmatig. Zowel de praktijk als talrijke bronnen wijzen uit, dat de politietaak de laatste decennia ingrijpend is veranderd. De samenleving wordt complexer, verhardt en dat werkt door in de communicatie. Voor de politie organisaties en de individuele ambtenaren en hun gezinnen heeft dat grote gevolgen.
Artikel 29 SV vermeldt daarover: ‘ In alle gevallen waarin iemand als verdachte wordt gehoord, onthoudt de verhorende rechter of ambtenaar zich van alles wat de strekking heeft een verklaring te verkrijgen waarvan niet kan worden gezegd dat zij in vrijheid is afgelegd’. Ook is een verdachte niet tot antwoorden verplicht en dat moet de verdachte voor de aanvang van het verhoor worden medegedeeld. Het maakt niet uit of het verhoor plaats vindt in een verhoorkamer of op straat. Deze mededeling wordt ook in het proces-verbaal opgenomen. Tijdens mijn werk bij de politie en een inspectiedienst heb ik ervaren hoe belangrijk het is om zorgvuldig met deze wetsartikelen om te gaan, om vervolging voor meineed of valsheid in geschrifte te voorkomen. Ik heb diverse malen meegemaakt dat opsporingsambtenaren bij een rechtbank moesten compareren, om uitleg te geven over een door hen opgemaakt proces verbaal. Maatschappelijk roept dit weleens weerstand op, vooral als er bij zware geweldsdelicten een beroep wordt gedaan op het zwijgrecht. Ik begrijp dat, maar het is nu eenmaal inherent aan onze rechtsstaat. (