–Dierbare herinneringen aan het Westland

Sinds de oorlog in Oekraïne leidde tot een mondiale energiecrisis, verschijnen er alarmerende berichten over de situatie van de glastuinbouw in het Westland. Koppen in media als ‘Crisis in de kas’ en ’Glastuinbouw luidt noodklok over gevolgen de ernstige economische en persoonlijke gevolgen  energiecrisis’ spreken boekdelen (*). Veel bedrijven in Nederland en daarbuiten merken de gevolgen van de energiecrisis. Het Westland heeft nog altijd een bijzondere plaats in mijn hart. Na afronding van de politieschool in 1974 werkte ik een aantal jaren als agent bij de gemeentepolitie Naaldwijk. Wat mij in het Westland fascineerde was het indrukwekkende arbeidsethos van de tuinders en het personeel en de bedrijven die op de achtergrond een belangrijke rol speelden zoals kassenbouwers, gewasveredelingsbedrijven, transporteurs en de duurzaamheidssector. In een wat sombere publicatie in een dagblad wordt beschreven hoe de kosten in de sector vertienvoudigd zijn. Niet alleen de energiekosten rijzen de pan uit, ook de kosten voor producten waarbij energie indirect een kostenpost is zoals potgrond, potjes en transport. Een vertegenwoordiger van bloemenveiling Flora Holland bevestigt in een publicatie, dat de sierteelt het zwaar heeft. Ruim zevenhonderd bedrijven die lid zijn van ondernemersorganisatie Glastuinbouw Nederland stuurden een mail  aan minister Jetten voor Klimaat & Energie. Daarin werden de grote zorgen geuit over het voortbestaan van hun teeltbedrijf als gevolg van de extreem hoge energieprijzen.

Eerste generatie arbeidsmigranten

Het politiewerk in het Westland was boeiend vanwege de krachtige maatschappelijke dynamiek. Nachtdiensten waren weliswaar vaak eentonig, totdat in de vroege ochtenduren de zwaar beladen vrachtauto’s en andere vervoermiddelen van tuinders op weg gingen naar de diverse veilingen. In de namiddag vertrokken dan talrijke vrachtauto’s beladen met bloemen, planten, tomaten, paprika’s en komkommers naar consumenten in alle landen in Europa en per vliegtuig naar verder gelegen bestemmingen. Wanneer je als politieagent moest handhaven kon de bevolking assertief zijn, maar als je hen redelijk en duidelijk aansprak werd dat geaccepteerd. Soms moest je daarbij laveren tussen handhaven naar de letter of de geest van de wet. Dat kon binnen het korps wel tot discussie leiden. In het Westland maakte ik de komst van de eerste golf arbeidsmigranten mee, vaak afkomstig uit Marokko. Een deel van hen had een werkvergunning, anderen werkten illegaal in de kassen waar ze vaak ook werden gehuisvest. Zij deden het werk dat veel Nederlanders niet wilden doen. Veel zware arbeid is inmiddels overgenomen door innovatieve technologie en digitalisering. Het werk in de kassen was in die tijd zwaar. Ik weet dat uit ervaring, omdat ik in mijn schooltijd tijdens de zomervakanties een paar weken wat geld verdiende in de glastuinbouw door komkommers te plukken of tomaten te ‘dieven’ (scheuten weghalen om wildgroei te voorkomen). Bedrijven en werknemers in de glastuinbouw leverden een grote bijdrage aan de Wederopbouw van ons land en de groei van de welvaart.

Een goed leefklimaat

In 1973 begon ik als adspirant de interne politieopleiding  in Leusden. Op een dag kwamen twee adjudanten van de gemeentepolitie Naaldwijk onaangekondigd naar de kazerne in Ermelo waar ik was gelegerd. Hoewel mijn voorkeur uitging naar een korps in een bosrijke omgeving, bleef ik bij de keuze voor Naaldwijk. Ik heb er nooit spijt van gehad. Inmiddels was er een gezin gesticht en we gingen bijna wekelijks met elkaar naar het strand om te zonnen, te genieten op een terras aan de Scheveningse boulevard of zeeschepen te bekijken bij de Nieuwe Waterweg in Hoek van Holland. In Naaldwijk konden we gemakkelijk sociale contacten opbouwen en ook op kerkelijk gebied voelden we ons er thuis. Na een aantal jaren in een galerijflat te hebben gewoond kochten we een huis in Naaldwijk. Er waren goede contacten met de overwegend jonge buren in het rijtje. We hadden zelfs een bezinningsgroepje van een aantal  buren met uiteenlopende levensbeschouwelijke achtergronden, waar we baden en discussieerden over  geloof, politiek en ethiek. In 1981 verhuisden we van het Westland naar het Noorden van het land waar de roots van mijn vrouw lagen, om te genieten van de prachtige bosrijke natuur maar ook regelmatig heimwee naar de Noordzeekust de kop opstak. Ik heb dierbare herinneringen aan het Westland en volg regelmatig de ontwikkelingen in die regio. Vergelijkbare problemen zijn er overal en een recessie is verre van uitgesloten. Zie ook mijn eerdere publicatie over stagflatie op deze websiteConsuminderen en minimaliseren | Jaap Spaans . Dat de glastuinbouw moeilijke tijden doormaakt en bedrijven moeten stoppen is een trieste ontwikkeling. Wrange oorzaak is een oorlog die begin 2022 zomaar ‘uit de lucht kwam vallen’, die de wereld heeft geschokt en onvoorstelbaar leed veroorzaakt.

Foto’s: Kassencomplex in het Westland. NBB vd Biezen Holland Luchtfoto.  Wegcontrole op de Burgemeester Elsenweg in Naaldwijk (1975). Tegeltje van het oude gemeentehuis van Naaldwijk en het nieuwe. Jaap Spaans. 

 Bronnen:

*De Telegraaf 24/9/2022 ‘Crisis in de kas. Westland vreest gevolgen hoge energieprijzen’ en RODI Westland in het nieuws van 5/9/2022 ‘Glastuinbouw luidt noodklok over gevolgen energiecrisis’. Glastuinbouw luidt noodklok over gevolgen energiecrisis | Al het nieuws uit Westland (rodi.nl)