Volgens de website van het Instituut voor de Nederlandse Taal staat het begrip ‘DOEMSCROLLEN’, voor het online van het ene naar het andere negatieve nieuwsbericht scrollen. Het is afgeleid van het Engelse begrip doomscrolling. De dwangmatige, obsessieve doemscroller kan zich steeds somberder gaan voelen wat tot een depressie kan leiden. Volgens deskundigen moedigt het verschijnsel aan om te denken in termen van de slechtst mogelijke scenario’s. 
De doemscroller kan te maken krijgen met psychosomatische klachten als buikpijn, verhoogde spierspanning, oververmoeidheid etc. en een gevoel van verlies van controle over zijn of haar wereld? Sinds de Coronapandemie is het aantal doemscrollers toegenomen en de oorlog in Oekraïne heeft dat proces versterkt. Er is groeiende aandacht voor dit volgens sommigen verontrustende verschijnsel. Ik plaats wel een kanttekening bij de definitie. Het onderwerp kan alleen in een bredere maatschappelijke context worden beoordeeld.
Brede maatschappelijke context
De felle debatten rond de verkiezingen voor de Provinciale Staten van 15 maart 2023 werden gedomineerd door de vele maatschappelijke hoofdpijndossiers en verschillen in visie. De Toeslagenaffaire, de druk op ons zorgstelsel, aardbevingsschade, klimaatverandering en stikstof, woningtekorten en migratie, criminaliteit en koopkrachtdaling. Gevoegd bij afnemend vertrouwen in de politiek, wakkert de overload aan informatie tegenstellingen aan wat weer leidt tot een toename van doemscrolling. Geprikkeld door al dat nieuws gaan veel burgers, voor antwoorden op de vele vragen die zijn opgeroepen, scrollen en surfen op het internet. Dat kan obsessieve vormen aannemen.
Zit de doemscroller ook in mij?
Ik volg de maatschappelijke ontwikkelingen op de voet en onderzoek regelmatig online bronnen voor publicaties. Uit oogpunt van objectiviteit en het onderscheiden van nepnieuws is dat noodzakelijk. Hoewel ik weinig gebruik maak van sociale media, volg ik nationale en internationale nieuwsmedia intensief. Ook breng ik wekelijks enige uren door in de lokale bibliotheek om dag- en weekbladen door te lopen en te vergelijken. In het verlengde daarvan scroll ik selectief over het internet. Ik ervaar dan hoe gemakkelijk je daarin kan worden meegevoerd en heb maatregelen genomen om het scrollen te beperken en de informatieopname te doseren. Vanaf 8 uur in de avond zijn computer en mobiele telefoon uit tot na de koffie de volgende ochtend. De nieuwsgaring via andere media gaat echter door via nieuws- en actualiteitenrubrieken. Als tegenhanger luister ik naar muziek of musiceer en zorg dagelijks voor voldoende beweging en rust. Ik besteed ook regelmatig tijd aan rust en bezinning.
Onderzoek Rabobank: negatieve stemming onder Nederlanders
Dat de Geestelijke GezondheidsZorg (GGZ) en de Jeugdzorg onder druk staan is bekend. De sterke toename van psychische problematiek houdt mede verband met de complexiteit van de samenleving. Vaak is er een opstapeling van belastende factoren zoals relatieproblemen, werkdruk, aanleg en karakter etc. Dwangmatig doemscrollen kan negatieve prikkels opleveren en de stemming van burgers beïnvloeden. De Rabobank publiceerde op 14 maart (zie bronnen) dit jaar een rapport over de stemming onder Nederlanders. De meesten zijn negatief gestemd over de richting die Nederland opgaat. Dit sentiment is het meest negatief in Drenthe en Zeeland en negatiever op het platteland dan in de stad (citaat). Volgens het onderzoek ervaren vooral mensen zonder vaste baan en mensen met een gezondheidsbeperking over het algemeen minder brede welvaart en zijn bovendien negatiever gestemd over de richting die Nederland opgaat. Voor het onderzoek is een enquête afgenomen onder meer dan tienduizend Nederlanders van achttien jaar en ouder. Slechts 1 procent van de Nederlanders gaf aan dat het duidelijk de goede kant opgaat. Een schokkende conclusie en uit oogpunt van volksgezondheid zou het zinnig zijn om te onderzoeken welke rol de informatie-overlast, in de breedste zin van het woord, daarbij speelt.
Bronnen: Aangehaalde onderzoek van de Rabobank: Veronderstelde welvaartskloof tussen stad en platteland geen verklaring voor negatieve sentimenten – Rabobank
Het Financieele Dagblad, 14 maart 2023. ‘Veruit meeste Nederlanders somber over toekomst land’ en tussenkop ‘Slechts 1% is van mening dat de richting waarin Nederland zich ontwikkelt duidelijk goed is’. Door Frank Gersdorf.