Op dinsdag 18 april viert de Holland America Lijn het 150-jarig bestaan. De kiem voor de oprichting van de HAL werd gelegd tijdens de emigratiegolven vanuit Europa richting Noord Amerika. In de 150 jaren heeft de HAL letterlijk en figuurlijk stormen doorstaan en twee wereldoorlogen overleefd.
De prijs was echter hoog. Alleen al tijdens de Tweede Wereldoorlog verloor de onderneming door oorlogsgeweld elf schepen en 264 werknemers, 10 procent van het totale personeelsbestand. Tijdens de Wederopbouw van Europa nam de emigratie naar andere werelddelen toe. De schade die aangericht was aan Rotterdam door de oorlog werd hersteld. De luchtvaart werd een grote concurrent en ook door de groeiende welvaart in Europa en terugloop van emigratie moesten de bakens worden verzet. In hoog tempo werd overgestapt naar de markt voor vakantiecruises in het wat luxere segment van die markt. Dat is een schot in de roos gebleken. Op 18 april wordt het jubileum gevierd met een ceremonie bij het voormalige hoofdkantoor in Rotterdam, het huidige Hotel New York.
Emigrant
Na een strenge selectie met medische keuring door de Canadese emigratiedienst emigreerde ik in 1966 als 18-jarige jongen naar Canada met ‘De Rijndam’ van de HAL. Het was een van de laatste overtochten voor emigranten per boot.
Vliegtuigen namen het vervoer over. Ik heb goede herinneringen aan de tien dagen op het schip van de HAL. Ik groeide aan het begin van de Wederopbouw op in een eenvoudig gezin en voelde de luxe op het schip als een weldaad. Bij het ingaan van de Sint Lawrence riep de kapitein om dat er walvissen zwommen aan stuurboord. Een indrukwekkend moment dat ik nooit meer zal vergeten.
Foto’s Jaap Spaans: Wilhelminakade Rotterdam vanwaar de Rijndam vertrok naar Canada. Mijzelf op de Wilhelminakade voor de vertrekhal in de jaren tachtig. Gebouw van Lissone Lindeman in Den Haag, waar de reis naar Canada werd geboekt. Foto HAL. Aan de bar op de Rijndam.
Bronnen:
–Boeken:’125 jaar Holland-Amerika Lijn 1873-1998′. G.J. De Boer. Uitgeverij De Alk BV, Alkmaar.– To All Our Chrildren. The Story Of The Postwar Dutch Immigration To Canada’. Albert van der Mey. Uitgave PAIDEIA PRESS. Jordan Station, Ontario Canada. Hoofdstuk 27 gaat over de Dutch Immigrant Ships.
–Dagbladen en Kranten. ‘Spits’ 3/1/2007 ‘Holland Amerika Lijn keert na 36 jaar terug naar Rotterdam’. De Telegraaf 8/4/2023 ”Holland America Line viert 150-jarig bestaan op bescheiden wijze’. ‘Op de woelige baren’.